20 Aralık 1963'ü 21 Aralık'a bağlayan gece, Lefkoşa'nın Tahtakale mahallesinde, Ermu Caddesi üzerinde Zeki Halil tarafından kullanılan taksinin önü Kıbrıslı Rum polisler tarafından kesildi.
Zeki Halil TMT üyesiydi fakat üzerinde silah yoktu.
1960'da 2 toplumlu kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasasına göre Türkleri aramak için yanında Türk polis olması gerektiğinden polisin yetkisi olmadan taksideki kadınları aramaya çalışmasıyla tartışma başladı.
Olay yerine mahalle halkından Kıbrıslı Türkler de toplanarak itiraz etti ve arbede yaşandı.
Toplanan kalabalıktan çekinen Polis Argiros Theofanus, Baf Kapısı'ndaki karakolu aradı ve takviye güç istedi.
Olay yerine gelen Komutan Mihalakis Pantelidis, Theofenus'la birlikte silahını çekerek Zeki Halil'i ve tartışmayı görüp olay yerine gelen sevgilisi Cemaliye Emirali'yi vurarak öldürdü.
Bunun üzerine olay yerine intikal etmiş olan bir grup Türk polis, Rum polislerin arabasına ateş ederek bir kişiyi yaraladı.
Başkan Yardımcısı Fazıl Küçük, İçişleri Bakanı Polikarpos Yorgacis ve Savunma Bakanı Osman Örek olayları yatıştırmaya çalıştı ancak bu çabalar başarılı olamadı.
21 Aralık sabahı saat 11.00'de, Kıbrıs Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu son kez iki toplumlu ve eksiksiz olarak toplandı.
Makarios, Anayasa değişikliği önerisiyle iki toplumlu devletin ortadan kaldırılmasına yönelik Akritas Planı'nın ilk adımını attı.
23 Aralık sabahı Makarios ile Dr. Küçük Baf Kapısı'nda buluştu ve halka tekrar ateşkes çağrısında bulundular.
Etkisiz kalan bu çağrıyı müteakiben, 23 Aralık günü boyunca çatışmalar Lefkoşa sokaklarında devam etti ve dokuz Kıbrıslı Türk ile bir Kıbrıslı Rum'un ölümüne, 7 Kıbrıslı Türk ile 13 Kıbrıslı Rum'un yaralanmasına sebebiyet verdi.
İlk başta 30 köy saldırılara maruz kaldı.Toplamda ise 103 köye saldırı yapıldı.
Kanlıdere bölgesinde Türklere karşı saldırı düzenlendi.
Larnaka ve Tuzla'da Türk evlerine ateş açıldı ve dokuz kişi öldürüldü.
Bölgedeki 13 Türk köyünün sakinleri de 23 Aralık gününden itibaren daha büyük Türk köylerine göç etti.
24 Aralık günü Nikos Sampson 60 kişilik birliğiyle Küçük Kaymaklı'ya saldırdı.
Ayvasıl'da Türklere saldırılar yapıldı. 12 kişi öldürüldü.
13 Ocak 1964 tarihine kadar devam eden kazılarda toplam 21 kişinin cesedi bulundu.
24 Aralık 1963'te Lefkoşa'nın Kumsal semtinde 11 kişi öldürüldü.
Bunlardan 4'ü Mürüvet İlhan ile henüz yaşamlarının baharında çocukları Murat, Kutsi ve Hakan’ dı.
Tüm bu olaylarda 364 Kıbrıs Türk ile 174 Kıbrıs Rum hayatını kaybetti.
8.667 Kıbrıs Türk'ü yaşadığı 103 köyü terk etti.
30 Aralık 1963 günü toplanan Türkiye Yunanistan ve Birleşik Krallık hükûmetleri Yeşil Hat'tı belirleyen Yeşil Hat Antlaşmasını yaptı.
Ve 1960'da kurulan 2 toplumlu Devlet 1963 ‘de Akritas planı ile yıkıldı.
Nasıl mı başladı.Makalenin başında var.İsteyen tekrar okuyabilir.
Tekrar yaşanması mümkünmü?
Etrafımızdaki savaşları Gazzeyi ,Suriyeyi ,bombalanan Hastahaneleri öldürülen masumları buna seyirci kalan ABD ,AB , BM' yi ve elinden hiçbirşey gelmeyen Kıbrısta barış engellenemez diyen çevreleri gördükçe bununda olması pek ala mümkün.
O zaman neden illede 2 toplumlu Devlet.
Tekrar bir gece taksimiz durdurulup içindekiler öldürülsün ve katliamlar tekrar başlasın diye mi?
