KIB-TEK’e borcu olan Maliye Bakanlığı’nın elektriğini kesmek amacıyla El-Sen’in yaptığı eylem sonrasında, sendikanın Basın, Yayın ve Propaganda Sekreteri Tuluy Kalyoncu ile telefonda sohbet ediyoruz. Kalyoncu’dan Bakanlığın, elektrik sayacının bulunduğu odanın kilidini değiştirdiğini ve bu nedenle El-Sen’in Maliye Bakanlığı’nın elektriğini kesemediğini öğreniyorum. Elektriğinin kesileceğini basından öğrenen Bakanlık sayaç odasının kilidini değiştirerek önlem almış. Geçen sene El-Sen, KIB-TEK teknisyenlerinin yasal olarak ellerinde bulundurdukları sayaç odası anahtarı ile kilidi açarak, Maliye’nin elektriğini kesmişti. İddialar doğruysa ki öyle görünüyor, Maliye Bakanlığı özel hukuk yasalarına aykırı olarak sayaç odasının kilidini KIB-TEK’ten gizleyerek değiştirdi…
Tuluy Kalyoncu’ya ‘Tamam kilit değiştirildi madem, elektriği neden direkten kesmediniz?’ diye soruyorum. ‘Bir dahaki sefere direkten keseceğiz’ diyor. ‘Kesebilecekken kesmediniz yani. Doğru mu anladım?’ sorusunu yöneltiyorum bu kez. Kalyoncu, ‘Basına durumu göstermek için bu eylemi yaptık ama gelecek sefere direkten keseceğiz’ cevabını veriyor.
Anlayacağınız El-Sen günler önce duyurmasına karşın elektriğini kesebilecekken Maliye’nin elektriğini kesmedi. Ne güzel bir ülkede yaşıyoruz: Maliye Bakanlığı elektrik borcunu ödemiyor ve elektriği kesilmesin diye sayaç odasının kilidini değiştiriyor. El-Sen de KIB-TEK Yönetim Kurulu kararı olmaksızın ‘üretimden gelen gücü’nü kullanarak, Maliye Bakanlığı’nın elektriğini kesmeye gidiyor ama elektiriği sayaçtan kesemedi madem, direkten kesmeden eylemi bitiriyor!
Sözün özü, ortada basına malzeme olacak bir oyun sergileniyor. Sendika günlerce öncesinden ‘keseceğim ha’ tehditi savuruyor. Bunu duyan Bakanlık sayaç odasının kilidini değiştiriyor. Sendika kesecek olsa elektrik direğinden kesim yapabilir ama zaten amaç kesmek değil ki… Şimdi bu olayın neresinden tutsanız elinizde kalır… Borcuna sadık, ödemelerini gerek KIB-TEK’e gerek Maliye’ye düzenli olarak yapan yurttaş ne yapsın? Bundan sonra elektrik borçlarını ödemeyip, sayaçlarımızın önüne elektrikli tel mi örsek ne yapsak? Devletin bakanlığı elektriğinin kesilmesini önlemek maksadıyla sayaç odasının kilidini değiştiriyorsa, yurttaş da evindeki, ofisindeki sayaçlara özel bölüm mü yapsın ve sayaçlarını mı kilitlesin ne yapsın? Devlet kuruluşları özel hukuk ilişkilerinde normal yurttaş statüsünde değil midir? Avukat arkadaşlarıma soruyorum ‘devletin özel hukuk ilişkilerinde kamu hukuku geçmez’ diyorlar. Elektrik satın almak da keza özel hukuk ilişkisi içinde değerlendiriliyor. Yani devleti yöneten de olsan, ödeyeceksin elektrik borcunu. Ödemezsen keserler, kesmeliler…
Bazı şanssız yurttaşların ev ya da işyerleri rastgele seçilmiş pilot bölgelerde olduğundan, onların son moda sayaçları var ve bu teknoloji harikası sayaçlara giden elektrik KIB-TEK merkezindeki ana bilgisayardan kesilebiliyor. Benim gibi 20 bin talihsiz arasında değilseniz, sayacınızın önüne elektrikli tel mi takarsınız, tahtadan kutu yapıp, üzerine kilit mi takarsınız bilmem ama gayri yasal olan her şey mübahtır ülkemizde, çekinmeyin derim… Koskoca Maliye Bakanlığı yasaları delebiliyorsa, yurttaş hayda hayda deler! İktidarların devletin kendi yasalarını çiğneyebildiği bir ülkede sivil itaatsizlik yapmazsak ‘devlet faşizmi’nin her an kurbanı olabiliriz çünkü. Ben iktidarım, bana kimse dokunamaz; ben iktidarım herkese dokunurum anlayışına dur demenin vakti çoktan geldi de geçiyor.
Siyasiler devleti bizim adımıza yönetirler, yasaları delerek kendi yönetsel basiretsizliklerini gizleme hakkına sahip değillerdir. Biz ne diye gece gündüz çalışıp, devlete olan ödemelerimizi zamanında yapmak için çırpınıyoruz? Yurttaştan önce devlet kuruluşlarını yönetenler yasalara uyacak…
Ha Maliye Bakanlığı’na sorarsınız, Bakanlar Kurulu 15 Ağustos 2012’de karar almış ve devlet daireleri elektrik tarifelerini 1 Eylül’den geçerli olmak üzere, 0.75 Kuruş’tan 0.45 Kuruş’a indirmiş ama KIB-TEK Bakanlar Kurulu Kararı’nı tanımıyormuş. Hala devlet dairelerine 0.75 Kuruş’tan tarifelendirilmiş fatura gönderiyormuş. Maliye de bu anlaşmazlık ortadayken nasıl ödeme yapsınmış… El-Sen’e sorarsanız, Elektrik İnkişaf Yasası’nın 44. Maddesi’ne göre düzenlenen tüzüğün 5. Maddesi, ‘Elektrik maliyet unsurlarındaki değişikliğe göre tarife ayarlamaları yapmak Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Yönetim Kurulu’nun yetkisindedir. Tarife ayarlamaları enerjiden sorumlu Bakanın onayından sonra yürürlüğe girer’ diyormuş ve Bakanlar Kurulu’nun elektrik tarifelerini değiştirme hakkı yokmuş.
Demek ki Bakanlar Kurulumuz yasa masa tüzük müzük tanımayabiliyor. Neden yurttaş, yasayı masayı boş ver, tüzükten müzükten bana ne diyemiyor o zaman? Desin, bence bizi toptan sivil itaatsizlik kurtarırsa kurtarır!
KIB-TEK’in tahsilat ayağını özelleştirmeyi planlayan siyasilerin bunu yaptıkları takdirde, devletin elektrik borçlarını ödeyeceklerine inanan var mı? Yasa tanımayan iktidarlar, ihaleleri verdikleri özel şirketlerden mi korkacak? Bizim iktidarlarımız öyle güçlü ki, yasaların çok üzerinde, Tanrı katında oturduklarını sanıyor olabilirler mi? Bu gücü onlara kim vermiş olabilir? A. Nemelazımcı yurttaş, B. Siyasilerden kamuda istihdam isteyen yurttaş, C. Siyasilerden ticari menfaat bekleyen yurttaş, D. Tüm KKTC yurttaşları, E. Yurttaş olmayan ve KKTC’de yaşayanlar, F. Hepsi, G. Hepimiz.