Ercan Devlet Havalimanı’nı 25 yıllığına işletecek Taşyapı İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş’nin Direktörü Emrullah Turanlı bugün yapılan basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Emrullah Turanlı konuşmayı seven ve şirketini iyi pazarlamayı hedefleyen biri görüntüsü çiziyor. İşin içine pazarlama girince de zikredilen rakamlar ve verilen sözler mevcut duruma ilişkin olumsuzlukları silmeyi amaçlıyor. Rakamlar artıyor, verilen sözler çoğalıyor… Emrullah Turanlı şirketinde 16 bin kişi çalıştığını belirtiyor ama şirketinde çalışan sayısı, 13 bin. Taşyapı’nın 40 senelik bir şirketi olduğunu ifade ediyor ancak 1985’de kurulan Taşyapı, 28 yıllık bir şirket. Turanlı, bu sene içinde 150 bin metrekarelik havaalanı terminal binasının inşaatına başlayacaklarına dair söz vermekle kalmıyor, yapılacak inşaatı 4 seneden önce, 3 sene içinde bitirileceğine ilişkin ekstra bir söz daha veriyor…

“Para bulmanın dünyanın en zor işi olduğu”nu söyleyen Turanlı’ya, İşletme Hakkı Peşin Devir Bedeli olarak yaptığı 100 milyon Euro’luk ödemenin yarısının KKTC’de kurulan Kıbrıs Türk ortaklı şirketin % 10 paya sahip hissedarları tarafından ödendiği anımsatılınca, Turanlı “Bir ticari firma parayı nereden bulduğunu açıklamak zorunda değildir. Borç aldım ödedim. % 10 hisseyi alan şirketle ortak olduk ve aramızdaki ticari ilişki bir sırdır. Sizlerle ticari sırlarımı paylaşmak zorunda değilim” yanıtını vermekle yetiniyor.

KKTC Devleti’ne ödenecek 16 milyon Euro’luk KDV’nin halihazırda ödenmediğini kendisine hatırlatıldığında, Turanlı “KDV ödemek için KDV’li satış yapmak gerektiği”ni vurguluyor ve ‘şu ana kadar kesmiş oldukları 1 TL’lik bile KDV olmadığı’nı, ‘kendilerine KDV tahakkuk edilmeden KDV vergisini ödemeyecekleri’ni belirtiyor. Taşyapı Direktörü, kendilerine “KDV tahakkuk edilirse, bakacağız ve gerekirse ödeyeceğiz. Bunu da kiracılarımızdan tahsil edeceğiz. Bunu hazirana kadar gerekirse halledeceğiz. Ama önce bizim KDV tahsil etme hakkımızın olması lazım’ ifadelerini sözlerine ekliyor.

Turanlı’ya % 16’lık KDV’nin, 100 milyon Euro’luk İşletme Hakkı Peşin Devir Bedeli’nin KDV’si olduğunu, özelleştirmenin teşvik kapsamı altında olmadığı ne de ödemenin KDV tahakkuk ettirilip ettirilmemesi ise bir ilgisi olmadığı belirtilince, “Ticari hayatım boyunca hiçbir hata yapmadım, yapmayacağım. Sözleşmelerimdeki taahhütlere tamamen uydum ve uyacağım. Zamanı gelip de ertelediğim 1 TL’lik bir ödemem bile yoktur. İlle de bir yanlış aranacaksa adresi burası değil” diyerek hükümete bir imada bulunmayı tercih ediyor.

Türkiye’deki bütün özel hava yolu şirketlerinin patronları ve CEO’ları ile görüştüğünü, KKTC’ye yolcu getiren hava yolları şirketlerini nasıl memnun edeceklerini, onlara nasıl hizmet vermelerinin istendiğini bu toplantılarda tartıştıklarını ifaden eden Emrullah Turanlı, tüm özel hava yolları şirketi sahiplerini bir yemekte ağırladığını, hiçbirisi ile aralarında bir problem olmadığını kaydediyor.

Turanlı, ihale şartnamesinde hakları olaran her şeyi kuruşu kuruşuna tahsil edeceklerini, işletme fiyatlarında yapılan artışlara rağmen Ercan’ın fiyatlarının Antalya Havalimanı’nın, Sabiha Gökçen Havaalanı’nın ve Larnaka Havaalanı’nın % 7 ila % 20 altında olduğunu iddia ediyor.

Turizmcilerin devlet tarafından kendilerine destek primi verilmesini istediklerini, ödenecek vergilerin destek primleri üzerinden ödenmesini talep ettiklerini ifade eden Emrullah Turanlı, ‘Bu siyasi bir karardır. Turizmciler ve hava yolları şirketleri ile hep beraber gideriz. Devlet verir ya da vermez, buna bu ülkeyi yönetenler karar verir. Ama biz Kıbrıs’a yolcu getiren hava yolu şirketleri ile aramazın bozulmasını istemeyiz. 300 milyon Euro’luk bir yatırım yapacağız. Bize yolcu getiren firmalarla aramızda dargınlık, küskünlük olabilir mi ”diyor.

Ercan Havalimanı’na uçuş yapan özel hava yolu şirketlerinin Ercan’daki fiyat artışlarını protesto etmek üzere Ercan uçuşlarını askıya almalarının söz konusu olduğu yönündeki soruya ise Emrullah Turanlı, ‘Büyük hava yolu şirketleri böyle boş işlerle uğraşır mı? Ben uçuşların askıya alınabileceğine ihtimal vermiyorum çünkü bunu havsalam kabul etmiyor. Böyle bir şey olursa çok ciddi üzülürüm” şeklinde yanıt veriyor.

Ercan’a ABD’li ortak konusu açılınca Turanlı, “Amerikalılar ve Avrupalılar görüşmelerimiz devam ediyor ama Amerikalılar da Avrupalılarla da masaya oturuncaya kadar her şey iyi gidiyor. Her şey çok güzel ballı börek, yapalım edelim diyorlar. Ama sonunda hepsi ne diyor biliyor musunuz: Kıbrıs’ın kuzeyine biz yatırım yapamayız. Çünkü bu şirketlerin hiçbir tanesi cebinden para koyarak yatırım yapmıyor. Kredi alıyor yatırıyor. Avrupa bankaları buraya kredi vermediği için buraya gelmiyorlar” diyerek tepkisini dile getiriyor.

Emrullah Turanlı’nın verdiği demeçler bir araya getirildiğinde, yatırımcının Ercan’a 10 milyon turist getirmeyi iddia edecek denli KKTC gerçeklerinden uzak olduğunu, KKTC gerçeklerinin dayattığı sınırları henüz göremediğini vurgulamak gerekiyor.

Yabancı yatırımcılara bel bağlayarak KKTC’de sorunları çözmenin mümkün olmadığını bilenler olarak, devir sonrası ödediği 100 milyon Euro’nun yarısını % 10 ortak aldığı şirkete ödeten, devlete ödenecek % 16 KDV’yi yani 16 milyon Euro’yu aylardır ödemeyen, Maliye Bakanlığı’na KDV’yi temmuzda ödeyeceğini taahhüt etmesine karşın basın toplantasında KDV ödemeyebileceğini ifade eden bir yatırımcıya inanmayı çok istesek de maalesef ikna olamadık.

Görünen o ki, Ercan’da işler daha çok karışacak… Fakat her ne olursa olsun bu sorunlar çözülmek durumundadır. Ülke turizminin, yatırımcıya ortak olan Kıbrıslı Türk şirketin süreçten zarar görmemesi için başta hükümet olmak üzere tarafların hiç değilse bundan sonrası için çok dikkatli adım atması gerekiyor.

Taşyapı’nın Ercan’da başarılı bir proje realize etmesi ve imzaladığı sözleşmenin gereklerini yerine getirmesi herkesin en büyük dileği. Bu temenninin nasıl gerçekleşeceğine dair şüpheler azalacağına artıyorsa, gidişatı tüm taraflar detayı ile ele almalıdır.