Son zamanlarda temaslı takiplerinin aksadığı ve vakaların bu yüzden arttığı ile ilgili yorumlara rastlıyoruz.
Bunun gerçeği ne kadar yansıttığını bilmemiz olanaksız.
Çünkü, semptomları gripe benzeyen, PCR testlerinden daha kolay kaçabilen, hızlıca bulaş yapan bir varyant ortamı içerisindeyiz.
Asıl sorun bu değil aslında.
Temaslı takiplerinin aksamasının her toplum için ortak nedenler olsa da toplumdan topluma değişen nedenleri de olabilir.
Bizde de temaslı takiplerinin aksamasında farklı dinamikler ön plana çıkıyor.
Sağlığın içerisinden biri olarak kendi gözlemlerimi burada paylaşmakta fayda görüyorum:
- Özellikle özelde çalışan bir kişini temaslı olması sebebiyle toplumdan belli bir süre izole kalması, maddi gelir kapısının kapanması ile eşdeğer. Devlet ve/veya çoğu patron tarafından maddi destek de alamadığı için çareyi temaslı olduğunu gizleyerek çalışmaya devam etmekte buluyor. Ne yazıktır ki, geçim kaygısı sağlık kaygısının önüne geçiyor.
- Benzer şekilde, haftalık gelir düzeyi yüksek olan bazı meslek sahipleri, temaslı olması durumunda gelir kaybına uğrayacağı için temaslı olduğunu gizlemeyi tercih ediyor.
- Vaka artışlarına bağlı olarak temaslıların sayısında da artış oluyor. Dolayısıyla, temaslı takip ekibinin mevcut kadrosu ile bu vakalara yetişmesi zorlaşıyor.
- Aşı yaptırmak istemeyenlere PCR testinin ücretli hale getirilmesi, özellikle bu kesimlerin temaslarını saklaması sonucunu doğuruyor.
- Aşı olan bir kişi temaslı ise, aşının koruyucu olduğuve bulaş riskini de kısmen azalttığın, ‘’hem aşı düşüncesinden yola çıkarak, ‘’hem aşı olup hem de izole mi olacağım’’ duygusu ile hareket ederek temaslı olduğunu saklıyor.
- Temaslı olmadıkları halde temaslı imiş gibi yaklaşılma, temaslı olduğu halde temaslı değilmiş gibi yaklaşılma eşitsizlik ve adaletsizliklerine şahit olundukça, kişi temaslı olduğunu gizlemeyi tercih ediyor.
- Kendisi temaslı olduğunu gizlemek istemese de, iş ve arkadaş çevresinin temaslının temaslısı olma kaygısı ile yaptıkları baskılar neticesinde ile temaslı olduğunu gizlemek zorunda kalabiliyor.
Peki çözüm nedir?
Güvenilirliği gittikçe artan, tarama amaçlı kullanılabilen hızlı anjiten testlerinin eczane dahil tüm sağlık merkezlerinde satılmaya başlanması gerekir.
Kişilere, kendi kendine taramasını yapması öğretilerek hiç olmazsa kendi olanakları ile önlem almaları sağlanmalıdır.
Toplum içerisinde test yapmadan dolaşan pozitif bir kişi ile kendi evinde yaptığı testi pozitif çıkan bir kişinin davranışı aynı rahatlıkta olmayacaktır.
Gereksiz temas izolasyonlarından kaçınılması, temaslı takibinde yaşanan sorunları çözmek üzere kadronun ivedilikle kuvvetlendirilmesi, temaslı takip sürecini daha verimli hale getirecektir.
Koronavirüz nasıl mutasyona uğrayıp duruyorsa, bizlerin de mücadele şekillerimizi, taktiklerimizi sürekli güncelliyor olmamız gerekir.
Covid-19 ile ezbere değil dinamik mücadele bunu gerektirir.