İnsan Hakları nelerdir ve uygulanırlığı nasıldır?

İnsan hakları, tüm insanların hak ve saygınlık açısından eşit ve özgür olarak doğduğu anlayışına dayanır. İnsan hakları her bir bireye bağımsız seçim yapma ve yeteneklerini, geliştirme özgürlüğü sağlar. Bu özgürlükler başkalarının haklarına saygılı olmak ve bu hakları çiğnememek zorunluluğu ile dengelenmektedir.
İnsan haklarının tarihi binlerce yılı kapsamaktadır. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu’nun 1948 yılında hazırladığı ve birkaç değişiklik yapıldıktan sonra 10 Aralık 1948 ‘de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun Paris’te yapılan oturumunda kabul edilen bildiridir.
En başta yaşam ve özgürlük olmak üzere sağlık, eğitim, yiyecek, barınma ve toplumsal hizmetler de içinde olmak üzere sağlığına ve esenliğine uygun bir yaşam düzeyine kavuşma, yasanın koruyuculuğundan eşit olarak yararlanma, barışçıl amaçlar ile toplanma ve dernek kurma, evlenme, mal ve mülk edinme, çalışma, işini seçme özgürlüğü, din, vicdan, düşünce ve anlatma özgürlüğü hakları, İnsan Hakları Evrensel Bildirisinin temellerini oluşturur.
1948’de kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, ‘insan haklarının anayasası’ olarak tanımlanır. İnsanın doğuştan sahip olduğu kişisel hak ve özgürlükleri tanımlar, her insanın yasa önünde eşit olduğunu, işkenceye, kötü muameleye ve onur kırıcı cezalara tabi tutulamayacağını ilan eder. İnsan haklarının korunması ve geliştirilmesi yolunda uluslararası toplum tarafından sürdürülen çabalar yol gösterici işlevini bugün de sürdürür. 1948’de kabul edildiği tarih olan 10 Aralık her yıl Dünya İnsan Hakları günü olarak kutlanır.
İnsan Hakları Bildirgesi kabul edildikten sonra insan haklarını geliştirme, koruma ve uygulama konusunda yeni anlaşmalar yapılmış ve bildiriler yayınlanmıştır.
Birleşmiş Milletlerin altı temel insan hakları sözleşmesi vardır:
-Medeni ve Siyasi Haklar Uluslar arası Sözleşmesi, -Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi,-İşkenceye Karşı Sözleşme,-Irk Ayrımcılığının Önlenmesi Sözleşmesi,-Kadınlara karşı Ayrımcılığın Kaldırılması Sözleşmesi,-Çocuk Hakları Sözleşmesi.
Bütün bu bilgiler ve daha fazlası internet ortamında yer almaktadır. Dünya gerçeğinde bu haklar tam olarak uygulanıp hayat buluyor mu? Bulmuyor. Hayat bulması için daha zamana ve çabaya ihtiyaç var.
10 Aralık Dünya İnsan Hakları günü dolayısı ile ülkemizde insan haklarının önemine vurgu yapan açıklamalar ve etkinlikler yapıldı. Ülkemizde de insan haklarına aykırı keyfi uygulamalar yok mu? Var. Bu aykırılıklara ilişkin haberleri her zaman gazetelerde okumaktayız.
Umarım İnsan Hakları Evrensel Bildirgesindeki hususlar tümü ile uygulanır.