Girne’de öğrenciler isyanda!
‘Arap Baharı’ sonrasında Ortadoğu’da yaşananlar, Libya, Mısır, Ürdün ve Lübnan’dan birçok yabancı öğrenciyi Ada’ya çekti. Türkiye, Rusya Federasyonu ve Afrika’dan gelen öğrencilerle birlikte artan yabancı öğrenci sayısı, Girne’de kiralık daire ve yurt odası bulma sıkıntısı yarattı.
Konuştuğum öğrenciler emlakçılardan genellikle kiralık ev kalmadığı cevabını almaktan usanmış ve nasıl bir ülkeye geldiklerini sorgular bir ruh haline geçmiş durumda... ‘Arap Baharı’na hazırlıksız yakalanan üniversiteler Girne’de hızla yurt yapmanın yollarını ararken bazı öğrencilerin aileleri de çocukları için Girne’den daire satın almayı tercih etmeye başladı. Görüştüğüm iki emlakçı, Girne’de kiralık ev arayanları, kiralık daire kalmadığı için daire satın almaya teşvik ettiklerini belirtti.
Geçici hükümetin aldığı bir kararla, 2. ve 3. ülke vatandaşlarının uyması gereken bürokratik prosedürün hafifletilmesi sayesinde, refah düzeyi yüksek öğrenci aileleri yatırım amaçlı daire satın almaya yöneldi. Ancak birçok ailenin banka kredisi ile daire almak yerine şirketlerle sözleşme yaparak daire satın alması bazı riskler de barındırıyor. Alınacak malın koçanının çıkıp çıkmadığını ve üzerinde herhangi bir ipotek olup olmadığını dikkatle inceleten aileler olduğu gibi, derinlikli araştırma yapmadan daire satın alanlar da olabileceği iddia ediliyor.
Mağusa ve Lefkoşa’da yapılan yatırımlarla, öğrencilere sunulan barınma olanakları talebin hayli üzerine çıkacak kadar çeşitlense de, Girne, henüz yatırımcıların yeni dikkatini çekiyor. Yurt masrafları ile ev kiralarının aynı seviyeye gelmesi nedeniyle, öğrencilerin daha özgür hareket edebilecekleri kiralık daireleri tercih ettikleri bilinmekle birlikte, Girne’de öğrencilere kiralanacak ya da satılacak daire sayısını artırmak için yatırımcılar bu seneye kadar ekstra bir çaba göstermemişler. Fakat arzı artırmak için Girne’ye kaymaya başlayan yatırımcı sayısının yüksekliği bir dizi sorunu da beraberinde getiriyor: Hızla inşa edilecek yapıların kalitesiz olması ve zamanla talebin çok üzerinde yurt ve daire yapılmasının getireceği riskler, bunların başında geliyor.
Mağusa’da öğrencilere kiralanmak üzere yapılan binaların yatırımcıların elinde kaldığı gerçeği dikkate alınırsa, Girne’de de benzeri bir tablonun ortaya çıkacak oluşu, şimdiden plansız yapılaşmanın en ağır iktisadi sonuçlarını doğuracak gibi görünüyor. Malum, bizde talep artmaya görsün arsası olan müteahhitliğe ve inşaat mühendisliğine soyunuyor.
Velhasıl yatırımcıların jet hızı ile Girne’ye kaymasıyla arz fazlası yaratılacak ve gelecek seneden itibaren Girne’de kiralanamayan daireler, satılamayan daire ve evler sıraya girecek. Ardı sıra yapılacak yeni bina ve yurtlarla talebin çok üzerinde bir yapılaşma yaşanacak ve gerek kiralar gerek satılık daire ve ev fiyatları düşmeye başlayacak.
Turizmin göz bebeği Girne’de Mağusa’da yaşananların yaşanmaması için hükümet soruna planlı ve imara uygun çözüm yolları aramalı ve yaratılması yüksek ihtimal arz fazlalığını önleyecek adımlar atmalıdır.