Birçok kez yazdım.Açılıncaya kadarda yazmaya devam edeceğim.Çünkü 46 yıldır böylesi bir ambargoya maruz kalmak bırakın bir ülke için önemini insan onuru ilede bağdaşmayan bir durum.
2007’de Dışişleri Bakanı ve Başbakan yardımcısı Abdullah Gülün başkanlığında 10 maddelik bir eylem planı hazırlanmıştı.
Bu 10 maddelik eylem planında Kıbrıs Türk yönetimi altında malların, kişilerin ve hizmetlerin uluslararası dolaşımına açılması yer alıyordu.Bunun içinde Gemikonağı limanının işlerlik kazanmasıda vardı..
Bu AB dahil uluslararası toplumun 2004 yılının ortasından bu yana amaç olarak benimsediği, Kıbrıslı Türklerin dünya ile bütünleşmeleri amacınada uygun bir adımdı.
Ama olmadı.
Gemikonağı Limanı Tam tamına 46 yıldır kapalı.
Ayni Maraş gibi.Karanlık,çürümeğe terkedilmiş,atıl.Ne ekonomik nede stratejik akla uygun değil.
Pazarlık konusu mu,tehdide boyun eğmek mi yoksa bizim işbilmezliğimiz mi onuda bilemiyorum.Çünkü böylesi bir durum ülkesini seven biri için çokta akla mantığa uygun değil.
Yıllardır onlarca iş adamı çeşitli vaatlerle geldi ama biz birtürlü bu limanı açmaya muvaffak olamadık.
Son olarak UBP Kurultayı öncesinde Faiz Sucuoğlundan da duymuştuk.Yıllardır duyduğumuz gibi. Seçim arifesinde.
"Yedidalga bölgesine Akdeniz'in en büyük yat limanını yapmak isteyen iş adamları varmış"
Son 46 yıldır duymaya alıştığımız bir söylem olduğundan çok fazlada itibar görmemişti haliyle.
Netice olarak birçok avantajına ragmen bugüne kadar bu limanı işler hale getirmeyi beceremedik.
Gemikonağı Limanını CMC Amerikan şirketi 50 yıl kullandı .Tonlarca maden ihraç etti.Milyonlarca dolar kazandı.Biz 1 kasa Portakal bile ihraç edemedik.
Yeri gelmişken konunun önemine bir kez daha vurgu yapmak istiyorum.Çünkü Lefkoşadaki vekillerimiz içerisinde burada bir Liman olduğundan bile haberi olmayanlar var.Farkında olanlarda öneminden bi haberler.Bundan dolayı tekrar tekrar söylemekte bir yurtsever olarak fayda görüyorum.
Doğu Akdenizin önemi hepimizin malumu.Ama bu önem sadece enerji kaynakları ile sınırlı değil.Turizm ve taşımacılık yönünden de önemli. Yat ve marina turizmi açısından da bakıldığında Gemikonağı kıyı şeridi önemli bir üs niteliğinde.
Doğu Akdenizde dolaşan 1 milyon yat olduğundan sanırım birçoğunuzun haberi yoktur.
Üstüne üstlük her yılda ilave 50 bin yat bu sulara giriyor. Ayrıca Konteyner gemileri bu güzergahtan geçiyor.
Şu anektoduda hemen ilave etmekte fayda var;Limasol limanı Türkiye limanlarına gerçekleştirmeyi düşündüğü transit konteynr hizmetinden yıllık 120 milyon dolar gelir elde etmeyi düşünüyor.Bunun çalışmaları ya bitmiş yada bitmek üzere.
Gemikonağı’nda inşa edilecek Konteynır Aktarma Limanı aynı zamanda Mersin-İskenderun enerji havzasının yaratacağı enerji taşıma trafiğine lojistik destek verebilme kabiliyetine sahip. Lefke sahil şeridini düzenleyerek turistler için Antalyadan Lefke - Gemikonağına günübirilik seferler yapmak zor olmasa gerek.Bölgede bulunan Üniversite öğrencilerinin ailelerinin ve askeri personelinde varlığı düşünüldüğünde önemi dahada artıyor.Limanında marina ve yük limanı olarak işlerlik kazanması ile Adanın kuzey ve güney üretim merkezi olan bölgede ortaya çıkacak sinerji hem KKTC’ ne hem isterlerse Güney Kıbrısa hemde Türkiyenin özellikle güney kıyılarına önemli bir katma değer olarak yansıyacağı açıktır.
GaziMağusa limanı su derinliğinin yetersiz oluşu nedeniyle ancak küçük gemilerin yanaşabilmesine ek olarak, işçilik ücretlerinin yüksekliği, hizmetlerin yetersiz araç ve teçhizatla vardiyasız olarak verilmesi, mesai saatleri dışında yüksek ek mesai ücreti talep edilmesi gibi uyumsuz hizmet ve işbirlikleri sebepleriyle Akdeniz’in en pahalı limanıdır.
Gemikonağı ,Limasol ve Mersin’le karşılaştırıldığında büyük tanker ve gemilere kuzey-güney rüzgârlarından dolayı, bekleme konusunda daha iyi koşullar sağlayacağından, gemilerin bekleme zamanını ve maliyetini düşürmelerine yardımcı olabilecek ve bunun sonucunda gelecekte Limasol ve Mersin limanlarından daha fazla tercih edilebilme potansiyeline sahip.
Enerji ve transit taşımacılık fırsatlarından dolayı ve bölgenin fiziksel avantajından dolayı Gemikonağı limanı önemli bir konumda.
Türkiye piyasası ile iş yapan ve yapmak isteyenler için, ayni zamanda Kıbrıs-AB içinde bir kapı olabilir.
Ama baştada dediğim gibi bu liman kapalı. Tam tamına 46 yıldır.
Limanın deniz derinliği vs .de Cruise gemilerinin yanaşmasına müsait.
Üstelik Kuzey Kıbrısta üretilen Tarım ürünlerinin % 30’ na katkı yapan bir bölgede bulunuyor.
Narenciye ,çilek, enginar, kolakas ,karpuz ,üzüm ,patatesin % 30’u limanın bulunduğu bu bölgede üretiliyor.
Ama ihraç için Gazimağusaya gönderiliyor .
Yolların bu ağır kamyon trafiği altında ezilmesini bırakın daha fazla zaman, emek ,mazot israfı.
Kısaca Milli israf.
Ve Şimdi Dikkat.
Liman konusunda bundan sonra yazacaklarım daha da önemli.
Gemikonağı Limanı Uluslararası tanınan bir liman. Yani yeni kapı kapı dolaşıp liman izni almanıza gerek yok.
Bununla ilgili AB Komisyonunun KKTC limanlarının yasaklı veya ambargolu liman olduğu yönünde bir görüşüde yok.
BM’nin doğrudan bir ticari ambargo kararıda bulunmuyor.
Üstüne üstlük bu liman British Admiralty gibi dünya tarafından referans alınan uluslararası yayınlar içerisinde de yer alıyor .
Ve Açılsa ülke ekonomisine 1.5-2 milyar dolar civarında katkı yapması muhtemel.Yani bugün Ülkenin Eğitim ve Turizmden elde ettiği gelirin fazlası.
Tanınmamış bir ülke olabilirsiniz. Kıbrıs konusunda birtakım stratejik düşüncelerinizde olabilir. Fakat bu uluslararası hukuğa uygun işler yapmanıza engel değildir.
İnsan yaşamı durağan değildir ve gelişen ve değişen dünyadada en az mülkiyet hakkı kadar yaşam hakkıda öneme hazidir ve insan yaşamın her alanında hayatını idame ettirebilmek için ihtiyaçlarına cevap verebilecek kamu menfaati güden çalışmalarıda bundan dolayı hayata geçirmek zorundadır.Limanlarda bunun bir parçasıdır.Bu konuda AİHM Namibya Davası- Demopoulos kararı ne demek istediğimi anlatan önemli bir argümandır.
Bütün bunlar ortada dururken .Kıbrıslı Türkler göç yollarına düşmüşken ülke gençliği ve geleceği için yeni bir sinerji yaratılabilecek Gemikonağı limanının açılması
için daha fazla beklememk lazım.
Bunun içinde Gemikonağı Limanını açacak cesur bir yürek aranıyor.