Açıkçası neye inanacağımızı şaşırdık.
Birgün maske gereksizdir bir tek hasta olanlar taksın deniyor. Ardından maske sokağa çıkar çıkmaz mutlaka takılmalıdır diye kural konuyor.
Eldiven mutlaka takılmalı diyenler birsüre sonra çokta gerekli olmadığını söylüyor.
Sosyal mesafe en az 1 m yeterlidir derken bir hafta içerisinde yakınınızdaki kişiden en az 2 m uzakta olmalısınız deniyor.
Yani kısaca kime inanacağımızı ne yapacağımızı şaşırdık.
Yalnızca Dünya Sağlık Örgütü ‘nün yayınlarını dikkate alınız diyenlerede nedense artık çok inanasım gelmiyor.
Çünkü DSÖ salgını geç haber vermesi ile bu salgında çuvallayanların en başında zaten.
Sosyal medya da kirli bilgi ile dolu olunca geriye yapacak tek şey kalıyor .
Daha çok araştırma ve daha doğru bilgiye ulaşma.
Bende bu hafta sonumu buna ayırdım.Biraz Mühendisliğe biraz istatistiğe.
Ruhumuz kirli ve kötü haberlerden sıkılmışken belki güzel bir haber veririm diye internetin başınada oturdum.
Her ne kadar daha sonra birileri bu varsayımı değiştirdiysede dediler ya hava sıcaklığı bu virüsün üzerinde etkili değil . Aşıda gecikeceğine göre bir tek yakın gelecekte umudumuz bu kaldı diye birde ben inceleyim dedim.
Dünyanın farklı sıcaklık ve nüfus yoğunluğuna sahip ülke ve şehirlerini inceledim.
Ben bu konuda 1-2 gün çalıştım. Lakin bu konuda haftalarca ,aylarca kafa yoran bilim insanlarının meşakkat ve çabalarını çok daha iyi anlayabilirsiniz.İnanın oldukça zaman alan ve karmaşık bir iş olduğunu söyleyebilirim.
Mevcut mühendislik bilgim ile birtakım istatistiksel sonuçlar çıkarıp yorumladım.Kendimce tabii .
Belki sizlerinde katkısı ile bazı şeyleri daha da net yorumlayabiliriz.
Açıkçası araştırırken bunlar dışında çok enteresan bilgilerede ulaştım.
İnsan bu kadar kötü haber arasında birkaç iyi güzel haberede en azından ruh sağlığı açısından ihtiyaç duyuyor yoksa dedik ya virüsten değilse bile başka hastalıktan muzdarip olacağız.
Hoş oda dünya ilaç şirketlerinin işine geliyor ya en azından onlara bu imkanı tanımayalım.
Dedim ya Dünyanın değişik bölgelerinden değişik ülkeleri inceleyerek kendimce yorumladım.Şehirleride tabii.
Çünkü mesela Türkiyenin bir ucundan öteki ucuna nüfus yoğunluğu ve sıcaklığı çok değişik şehirleri var.
Yada Amerikayı buna dahil edebiliriz.
Ülkelere baktığımızda mesele Moğalistanda km kareye düşen nüfus yoğunluğu 1.7 kişi ama sıcaklık 1 derece ölüm sayısı 0.
Belli ki burada ölüm yaşanmaması nüfus yoğunluğundan dolayı.Yoksa Moğolistanın öyle önlem aldığı falan yok.
Fakat Ugandaya baktığınızda nüfus yoğunluğu 120 iken sıcaklık 23 derece ve 53 vaka ve orada da ölü sayısı sıfır.
Belki Uganda test sayısı yapmada yetersiz. Bugüne kadar 3000 test yapmış .Belki birkaç şehir dışında elektrik, su ve yol yok. Pek çok insan vatandaş bile değil. Ülkenin büyük kısmında sokak yok ki, çıkma yasağı olsunda diyebilirsiniz.
Ama sonuçta DSÖ'ye ulaşan verilerde ölende yok.Sonra Uganda'da ilk vakanın 13 Mart'ta tespit edildikten sonra uçuşların durdurulduğunu, yurtdışından gelenelrin karantinaya alındığınıda ekleyelim.
Vietnama bakalım; Nüfus yoğunluğu km kareye 254 kişi, hava sıcaklığı 25 derece ölü sayısı oradada 0.
Odamı doğru bilgi vermiyor.
Senegal ;
Nüfus yoğunluğu 59, hava sıcaklığı 25, ölü sayısı 3.
Burada hem yoğunluk hemde hava sıcaklığı etkili olmuş yoksa sağlık sisteminin olağanüstülüğü yada alınan önlemlerin etkili olduğunu söylemek bana çokta inandırıcı gelmiyor.
Kamboçya;
Nüfus yoğunluğu 78 ,hava sıcaklığı 31, ölüm 0.
Cayman adaları ;
Nüfus yoğunluğu 171, hava sıcaklığı 31, ölüm 1.
Eğer bu ülkelerin verdikleri rakamlar doğru ise bence sıcaklık buralarda etkili olmuş.
Tamam vakaları yok değil.Ama aldıkları önlemlerde öyle şahım şahım değil.
Sonra fakirlik sağlıksız yaşam şartları diz boyu. Salgının artmasından sonra Kamboçya ve Vietnamda kedi köpek eti satışlarında artış bile yaşanmış.
Birde Yemen var.Orada da oldukça ilginç sonuçlar var.
Yemen’de şu ana kadar yalnızca 1 koronavirüs vakası tespit edilmiş.Vaka saysı 1, ölüm 0.
Hava sıcaklığı 22 dercece nüfus yoğunluğu km2’ye 40 kişi.
Yemenli Doktor Naqi, ülkede vaka sayısının artmamasının bir nedeninin de salgınlara yönelik bağışıklık olabileceğini söylüyor, “Burada insanlar kolera, tifo, sıtma gibi birçok hastalığa maruz kalıyor ve imkanların kısıtlı olmasından dolayı tedavi imkanı bulunamıyor. Halk bu hastalıklarla kendi mücadele etmek durumunda kalıyor. Vücutları bu hastalıklara karşı antikor üretiyor. Bu da bağışıklık sistemine olumlu anlamda etki sağlıyor.
Kovid-19 salgınının Yemen’de rastlanmamasına bu durum neden olmuş olabilir diyor.
Mantık dışı değil.Hatta incelenmelide diyebilirim.Belkide yukarıda saymış olduğumuz bazı ülkerdeki 0 ölüm sonuçlarıda bununla ilgili.
Ama hava sıcaklığı yinede benim için önemli.Nüfus yoğunluğu ve sıcaklıkta bir neden olarak bu bilginin yanına konabilir kanımca.
Ruanda ;
Nüfus yoğunluğu kilometre kareye 344 kişi , hava sıcaklığı 21 ,144 vaka var ,ölüm 0 .
Geçmişte Ebola salgınına maruz kaldıkları düşünüldüğünde Umman benzeri bir durum düşünülebilir .
Yoksa Corona Virus salgın riskini önlemek için yolcuların otobüslere binmeden önce mutlaka ellerini yıkamak zorunda oldukları otobüs duraklarına entegre ettikleri mobil lavabolarla bu işi çözmüşleri mi ?
DSÖ’ nü de ilgisini çeken bir tek bu önlem o ölümde etkili mi olmuş?
O zaman her adımımızda hijyen diye diye başımızdan parmağımızın ucuna her yerimizi kolonyalayan bizler boşu boşuna psikolojimizi bozuyormuşuz.
İncelemeye devam edeceğiz.